Các bậc cha mẹ sinh ra trong những thập niên 1970 và 1980 đã được chủng ngừa 8 bệnh. Còn hiện nay, trẻ từ 2 tuổi, được chích ngừa đầy đủ, sẽ “đánh bại” 14 bệnh. Đặc biệt, khi trẻ em nhận được nhiều liều chủng ngừa, nhất là với các loại vắcxin cần chích từ 2 liều trở lên, càng được bảo vệ chống lại bệnh đến 2 lần.
Nhưng không chỉ là ở số lượng liều
được chích, mà bản chất của từng loại vắcxin. Vắcxin là chế phẩm có tính kháng
nguyên dùng để tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, nhằm tăng sức đề kháng của cơ
thể, và chống lại các bệnh nhiễm trùng trong tương lai. Các kháng nguyên trong
vắcxin có thể là:
- Các virút hoặc vi khuẩn sống, giảm
độc lực, khi đưa vào cơ thể không gây bệnh hoặc gây bệnh rất nhẹ. Vắcxin thường
tạo ra đáp ứng miễn dịch dài hạn và là loại vắcxin được ưa chuộng: Vắcxin ngừa
bệnh sốt vàng, sởi và quai bị đều thuộc loại này.
- Vắcxin cũng có thể là các vi sinh
vật bị bất hoạt, chết hoặc chỉ là những sản phẩm tinh chế từ vi sinh vật. Ví dụ:
các vắcxin chống cúm, tả, dịch hạch và viêm gan siêu vi A. Hầu hết các vắcxin
loại này chỉ gây đáp ứng miễn dịch không hoàn toàn và ngắn hạn, cần phải tiêm
nhắc nhiều lần.
- Các “toxoid” là các hợp chất độc
bị bất hoạt trích từ các vi sinh vật, ví dụ như: các vắcxin ngừa uốn ván và bạch
hầu.
Sau khi trẻ được chích vắcxin ở
tháng tuổi thứ 2, 4 hoặc 6 đều ít bị các bệnh nhiễm trùng. Điều này sẽ xảy ra nếu
hệ thống miễn dịch của trẻ bị quá tải.
Hệ thống miễn dịch của con tôi còn
quá non nớt, vì vậy sẽ an toàn hơn nếu trì hoãn một số vắcxin hoặc chỉ cần
chích những loại vắcxin quan trọng nhất?
Đây là một hiểu nhầm lớn nhất của rất
nhiều bậc làm cha làm mẹ, và hậu quả là trẻ thường rơi vào những thời kỳ nhạy cảm
với các bệnh truyền nhiễm như sởi. Qua giám sát của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung
ương, tỉ lệ trẻ mắc bệnh sởi trong số các trường hợp sốt phát ban nghi sởi hiện
vào khoảng 70%. Trong trường hợp vắcxin MMR (sởi - quai bị - rubella), trì hoãn
việc chủng ngừa dù chỉ 3 tháng thôi cũng làm tăng nguy cơ co giật do sốt ở trẻ
mắc bệnh sởi.
Không có bằng chứng nào cho thấy rằng
trì hoãn chích ngừa vắcxin sẽ giúp trẻ an toàn hơn. Lịch tiêm vắcxin đã được
thiết kế để cung cấp sự bảo vệ tốt nhất cho trẻ. Trên thực tế, hàng chục chuyên
gia về bệnh truyền nhiễm, bệnh nhi và các nhà dịch tễ học trên khắp thế giới và
Việt Nam đã nghiên cứu và kiểm tra chặt chẽ hàng thập niên trước khi đưa ra các
khuyến nghị.
